Kısaltma; bir kelimenin, terimin veya özel adın, içerdiği harflerden biri veya birkaçı ile daha kısa olarak ifade edilmesi ve simgeleştirilmesidir. Kısaltmalarla ilgili kurallar şunlardır: 1. Kuruluş, ülke, kitap, dergi ve yön adlarının kısaltmaları her kelimenin ilk harfinin büyük olarak yazılmasıyla yapılır: TBMM (Türkiye Büyük Millet Meclisi), TDK (Türk Dil Kurumu), ABD (Amerika Birleşik Devletleri); […]
Kesme İşareti ( ’ ) Özel adlara getirilen iyelik, durum ve bildirme ekleri kesme işaretiyle ayrılır: Kurtuluş Savaşı’nı, Atatürk’üm, Türkiye’mizin, Fatih Sultan Mehmet’e, Muhibbi’nin, Gül Baba’ya, Sultan Ana’nın, Mehmet Emin Yurdakul’dan, Kâzım Karabekir’i, Yunus Emre’yi, Ziya Gökalp’tan, Refik Halit Karay’mış, Ahmet Cevat Emre’dir, Namık Kemal’se, Şinasi’yle, Alman’sınız, Kırgız’ım, Karakeçili’nin, Osmanlı Devleti’ndeki, Cebrail’den, Çanakkale Boğazı’nın, Samanyolu’nda, […]
Türk Dil Kurumu tarafından 1996 yılından beri yayımlanan dil ve edebiyat alanında makalelerin yer aldığı “Türk Dünyası” dergisinin şu an için ilk 6 sayısı e-mağaza üzerinden satışa sunuldu. Dergimizin öbür eski sayılarının da yakın bir zamanda e-mağaza üzerinden satışa sunulması hedefleniyor. Dergimizi %40 indirimle satın alabilirsiniz. https://emagaza-tdk.ayk.gov.tr/index?keyword=Türk+Dünyası+Dil+ve+Edebiyat+Dergisi
https://tdk.gov.tr/wp-content/uploads/2025/01/logo-dd-1030x174.png00Zafer Güneşliolhttps://tdk.gov.tr/wp-content/uploads/2025/01/logo-dd-1030x174.pngZafer Güneşliol2019-01-30 08:06:182019-01-31 14:07:00“Türk Dünyası” Dergisinin İlk Sayıları E-Mağaza’da
Bir kelimede düz ünlüden sonra düz (a, e, ı, i), yuvarlak ünlüden sonra yuvarlak dar (u, ü) veya düz geniş (a, e) ünlüler bulunur: anlaşmalı, bilek, çilek, ısırmak, ılıklaşmak, kayıkçı, seslenmek, yeşil; boyunduruk, börekçi, çocuk, güreşmek, ocakçı, odun, özlemek, sürmek, vurmak, yoklamak, yorgunluk, yumurta, yüreksiz vb. Küçük ünlü uyumuna aykırı Türkçe kelimeler de vardır: avuç, […]
https://tdk.gov.tr/wp-content/uploads/2025/01/logo-dd-1030x174.png00kullan1https://tdk.gov.tr/wp-content/uploads/2025/01/logo-dd-1030x174.pngkullan12019-01-28 19:25:032021-07-16 15:05:12Küçük Ünlü Uyumu
Mastarlara Gelen Eklerin Yazılışı -ma / -me ile biten mastarlardan sonra -a / -e, -ı / -i eklerinden biri geldiğinde araya y koruyucu ünsüzü girer: çalışma-y-a, darılma-y-ı, kalaylama-y-a, okuma-y-a; görme-y-i, gülme-y-i, sevme-y-e, silme-y-i vb.
Duygu ve düşünceleri daha açık ifade etmek, cümlenin yapısını ve duraklama noktalarını belirlemek, okumayı ve anlamayı kolaylaştırmak, sözün vurgu ve ton gibi özelliklerini belirtmek üzere noktalama işaretleri kullanılır. Noktalama işaretlerinden nokta, virgül, noktalı virgül, iki nokta, üç nokta, soru, ünlem, tırnak, ayraç ve kesme işaretleri ait oldukları kelimelere bitişik olarak yazılır […]
TÜRK DÜNYASI Dil ve Edebiyat Dergisi TURKISH WORLD Journal of Language and Literature ISSN: 1301-0077 / e- ISSN: 2651-5091 Sayı/Issue 46 (Güz/Autumn 2018) Âdem AYDEMİR………..Divanü Lûgati’t-Türk’te Anlamı Problemli Bazı Cümleler ve Sözcükler / Some Problematic Words and Sentences in Terms […]
https://tdk.gov.tr/wp-content/uploads/2025/01/logo-dd-1030x174.png00kullan1https://tdk.gov.tr/wp-content/uploads/2025/01/logo-dd-1030x174.pngkullan12019-01-25 13:58:272021-07-16 15:05:49Noktalama ve Diğer İşaretler
1. Sayılar harflerle de yazılabilir: bin yıldan beri, on dört gün, haftanın beşinci günü, üç ayda bir, yüz soru, iki hafta sonra, üçüncü sınıf vb. Buna karşılık saat, para tutarı, ölçü, istatistik verilere ilişkin sayılarda rakam kullanılır: 17.30’da, 11.00’de, 1.500.000 lira, 25 kilogram, 150 kilometre, 15 metre kumaş, 1.250.000 kişi vb. Saatler ve dakikalar metin […]
Faysal Okan ATASOY tarafından hazırlanan Türkçede Noktalama: Sorunlar-Çözümler-Teklifler adlı eser, Türk Dil Kurumunun 1274. yayını olarak 2018 yılında okurla buluştu. Noktalama işaretleri, anlatılmak istenen düşüncelerin, paylaşılmak istenen duyguların yazıya aktarılmasında yazana; yazılanları doğru okuma, seslendirme ve anlamada okuyana kılavuzluk eden yol işaretleridir. Noktalama işaretlerinin nerede ve niçin kullanılacağını gösteren kuralların etraflıca olması, […]
Akciğerlerden gelen havanın ses yolunda oluşturduğu titreşime ses denir. Ses, dilin işlevli en küçük birimidir. Harf ise sesin yazıdaki karşılığıdır. Bir dildeki harflerin belirli bir sıraya dizilmiş bütününe alfabe denir. Türk alfabesi, Latin harfleri esas alınarak 1.XI.1928 gün ve 1353 sayılı “Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkında Kanun” ile kabul edilmiştir. Bu Kanun’a göre […]
Eser, XIX. yüzyılın önde gelen romancılarından birisi olan Ahmet Midhat Efendi’nin Süleyman Muslî adlı romanının Latin harflerine aktarımını içermektedir. İlk baskısı 2000 yılında gerçekleştirilen eserin ikinci baskısı 2018 yılında yapılmıştır. Romanın birinci bölümünde tarihî romanların hususiyetlerine dair genel bilgilere yer verilmiş, 12 ve 13. yüzyıllarda Avrupalıların Kudüs’ü fethetmek için gerçekleştirdikleri Haçlı Seferleri’ne […]
https://tdk.gov.tr/wp-content/uploads/2025/01/logo-dd-1030x174.png00Zafer Güneşliolhttps://tdk.gov.tr/wp-content/uploads/2025/01/logo-dd-1030x174.pngZafer Güneşliol2019-01-22 10:51:512019-01-24 10:52:46“Ahmet Midhat Efendi Bütün Eserleri: Süleyman Muslî”nin 2. baskısı yapıldı.
Eser, XIX. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Batı etkisinde değişmeye başlayan edebiyatımızın önde gelen isimlerinden birisi olan Ahmet Midhat Efendi’nin Cinli Han adlı romanının Latin harflerine aktarımını içermektedir. İlk baskısı 2000 yılında gerçekleştirilen eserin ikinci baskısı 2018 yılında yapılmıştır. Ahmet Midhat Efendi, bir cuma günü Beykoz’a giderken bir dostundan işittiği kendince garip bulduğu […]
https://tdk.gov.tr/wp-content/uploads/2025/01/logo-dd-1030x174.png00Zafer Güneşliolhttps://tdk.gov.tr/wp-content/uploads/2025/01/logo-dd-1030x174.pngZafer Güneşliol2019-01-22 10:49:132019-01-24 10:51:19“Ahmet Midhat Efendi Bütün Eserleri: Cinli Han”ın 2. baskısı yapıldı.
Altun Yaruk Sudur IV. Tegzinç (Karşılaştırmalı Metin Yayını), Türk Dil Kurumunun Eski Uygurca üzerine başlattığı “Eski Uygurca Kütüphanesi” adlı dizinin 8. kitabıdır. Ayrıca Eski Uygur döneminin dinî ve felsefi yönünden zengin eserlerinden biri Altun Yarık Sūtra’nın 6. bölümünü içine alan IV. kitaptır. Hacer TOKYÜREK tarafından hazırlanan bu eser, Türk Dil Kurumunun 1268. […]
1. Elementlerin simgeleri, uluslararası biçimleriyle kullanılır: C (karbon), Ca (kalsiyum), Fe (demir) vb. 2. Ekler elementlerin simgelerine değil adlarına getirilir: Au’ya değil altına, Fe’ye değil demire vb.
Soru Eki mı / mi / mu / mü’nün Yazılışı Bu ek gelenekleşmiş olarak ayrı yazılır ve kendisinden önceki kelimenin son ünlüsüne bağlı olarak ünlü uyumlarına uyar: Kaldı mı? Sen de mi geldin? Olur mu? İnsanlık öldü mü? Soru ekinden sonra gelen ekler, bu eke bitişik olarak yazılır: Verecek misin? Okuyor muyuz? Çocuk muyum? […]
Kökeni Türkçe olan kelimelerde bugün uzun ünlü yoktur. Uzun ünlü, Arapça ve Farsçadan Türkçeye giren kelimelerde görülür: adalet (ada:let), beraber (bera:ber), ifade (ifa:de), kaide (ka:ide), numune (numu:ne), sade (sa:de), şair (şa:ir) vb. Ancak bu uzun ünlüler yazıda herhangi bir işaretle gösterilmez.
https://tdk.gov.tr/wp-content/uploads/2025/01/logo-dd-1030x174.png00kullan1https://tdk.gov.tr/wp-content/uploads/2025/01/logo-dd-1030x174.pngkullan12019-01-19 13:57:442021-07-16 15:07:12Uzun Ünlü
H. 703/ M. 1303 tarihli istinsah (yazılış) kaydıyla Eski Türkçe yazı dilinin etkisi altında gelişerek bir yazı dili hâline gelmeye başlayan Oğuz Lehçesinin ilk eserlerinden kabul edilen ve Mustafa CANPOLAT tarafından yayıma hazırlanan Behcetü’l-Hadâik fî Mev‘izati’l-Halâik, Türk Dil Kurumunun 1279. yayını olarak okurla buluştu. Behcetü’l-Hadâik’te İslam dininin affediciliği, hoşgörüsü, her ne olursa […]
Türkçede a, e ünlüleri ile biten fiillerin şimdiki zaman çekiminde, söyleyişte de yazımda da a ünlüsü ı, u; e ünlüsü i, ü olur: başlıyor (<başla-yor), oynuyor (<oyna-yor), doymuyor (<doyma-yor), izliyor (<izle-yor), diyor (<de-yor), gelmiyor (<gelme-yor), gözlüyor (<gözle-yor) vb. Birden çok heceli ve a, e ünlüleri ile biten fiiller, ünlüyle başlayan ek aldıklarında bu fiillerdeki a, […]
Hüseyn-i Hârezmî tarafından 1431 yılında kaleme alınan, dil özellikleri açısından Karahanlı Türkçesinden Çağataycaya geçiş özellikleri gösteren ve Bilal Erdem DAĞISTANLIOĞLU tarafından yayıma hazırlanan Keşfü’l-Hüdâ, Türk Dil Kurumunun 1277. yayını olarak okurla buluştu. Keşfü’l-Hüdâ, Doğu Türkçesiyle yazılmış bir “Kaside-i Bürde” şerhidir. “Kaside-i Bürde”, ilk olarak Ka’b bin Züheyr’in kaleminden çıkmıştır. Hz. Muhammed’in hediye olarak hırkasını vermesi […]
Türk Dil Kurumu Garp Dilleri Başuzmanı A. DİLÂÇAR’ın Türk Dil Kurumunda uzman olarak çalıştığı uzun yıllar boyunca yaptığı çalışmalardan on iki tanesi Kurum kütüphanesinde etüt olarak kayıtlıdır. Bu etütlerden her biri dörtle kırk sayfa arasında değişmekte ve farklı konuları kapsamaktadır. Dil Yazıları adlı eser; ön söz, etütler ve kaynaklar olmak üzere […]
https://tdk.gov.tr/wp-content/uploads/2025/01/logo-dd-1030x174.png00Zafer Güneşliolhttps://tdk.gov.tr/wp-content/uploads/2025/01/logo-dd-1030x174.pngZafer Güneşliol2019-01-16 16:35:222019-01-24 10:34:44Yeni Yayın: A. Dilâçar Dil Yazıları
Eser, XIX. yüzyılın önde gelen romancılarından birisi olan Ahmet Midhat Efendi’nin Çengi adlı romanının Latin harflerine aktarımını içermektedir. Birinci baskısı 2000 yılında yapılan eserin ikinci baskısı 2018 yılında gerçekleştirilmiştir. Tanzimat edebiyatının özelliklerine uygun olarak eserler veren Ahmet Midhat Efendi, eserlerinde dönemine göre sade bir dil kullanmış ve edebiyatı halka sevdirmeyi amaç edinmiştir. Ahmet Midhat Efendi’nin Çengi romanı; […]
https://tdk.gov.tr/wp-content/uploads/2025/01/logo-dd-1030x174.png00Zafer Güneşliolhttps://tdk.gov.tr/wp-content/uploads/2025/01/logo-dd-1030x174.pngZafer Güneşliol2019-01-15 16:34:172019-01-21 16:35:14“Ahmet Midhat Efendi Bütün Eserleri: Çengi”nin 2. baskısı yapıldı.
Arapçadan dilimize giren ve özgün biçimlerinde sonunda ikiz ünsüz bulunan kelimeler Türkçede tek ünsüzle kullanılır. Bu kelimeler ünlüyle başlayan ek veya yardımcı fiille kullanıldıklarında sondaki ünsüz ikizleşir: hak (hakkı), his (hissi), ret (reddi), şer (şerri), tıp (tıbbı), zam (zammı), zan (zannı); af (affetmek), his (hissetmek) vb.
Eser, XIX. yüzyılın önde gelen romancılarından birisi olan Ahmet Midhat Efendi’nin Kafkas adlı romanının Latin harflerine aktarımını içermektedir. Birinci baskısı 2000 yılında yapılan eserin ikinci baskısı 2018 yılında gerçekleştirilmiştir. Ahmet Midhat Efendi bu tarihî romanında Kafkas coğrafyasını konu alır. Romanın mukaddime bölümünde, bölge halkının son zamanlarda Rusya aleyhine giriştiği isyanın kendisinde uyandırdığı duygularla […]
https://tdk.gov.tr/wp-content/uploads/2025/01/logo-dd-1030x174.png00Zafer Güneşliolhttps://tdk.gov.tr/wp-content/uploads/2025/01/logo-dd-1030x174.pngZafer Güneşliol2019-01-14 16:33:072019-01-21 16:34:06“Ahmet Midhat Efendi Bütün Eserleri: Kafkas”ın 2. baskısı yapıldı.
Ses yolunda bir engele çarparak çıkan seslere ünsüz denir. Dilimizde yirmi bir ünsüz vardır: b, c, ç, d, f, g, ğ, h, j, k, l, m, n, p, r, s, ş, t, v, y, z Ünsüzler ses tellerinin titreşime uğrayıp uğramamasına göre iki gruba ayrılır: 1. Ses tellerinin titreşmesiyle oluşan ünsüzlere yumuşak (ötümlü, tonlu) ünsüzler […]
Latin Harflerini Kullanan Dillerdeki Özel Adlar 1. Latin harflerini kullanan dillerdeki özel adlar özgün biçimleriyle yazılır: Beethoven, Byron, Cervantes, Chopin, Eminescu, Grimm, Horatius, Molière, Puccini, Rousseau, Shakespeare; Bologna, Buenos Aires, Iorga, Ile-de-France, Karlovy Vary, Latium, Loire, Mann, New York, Nice, Rio de Janeiro, Vaasa, Wuppertal vb. Ancak Batı dillerinde kullanılan adların okunuşları ayraç içinde […]
Kısaltmalar
/Kategori / Yazım KurallarıKısaltma; bir kelimenin, terimin veya özel adın, içerdiği harflerden biri veya birkaçı ile daha kısa olarak ifade edilmesi ve simgeleştirilmesidir. Kısaltmalarla ilgili kurallar şunlardır: 1. Kuruluş, ülke, kitap, dergi ve yön adlarının kısaltmaları her kelimenin ilk harfinin büyük olarak yazılmasıyla yapılır: TBMM (Türkiye Büyük Millet Meclisi), TDK (Türk Dil Kurumu), ABD (Amerika Birleşik Devletleri); […]
Kısaltmalar Dizini
/Kategori / Yazım KurallarıKısaltmalar Dizini
Kesme İşareti ( ’ )
/Kategori / Yazım KurallarıKesme İşareti ( ’ ) Özel adlara getirilen iyelik, durum ve bildirme ekleri kesme işaretiyle ayrılır: Kurtuluş Savaşı’nı, Atatürk’üm, Türkiye’mizin, Fatih Sultan Mehmet’e, Muhibbi’nin, Gül Baba’ya, Sultan Ana’nın, Mehmet Emin Yurdakul’dan, Kâzım Karabekir’i, Yunus Emre’yi, Ziya Gökalp’tan, Refik Halit Karay’mış, Ahmet Cevat Emre’dir, Namık Kemal’se, Şinasi’yle, Alman’sınız, Kırgız’ım, Karakeçili’nin, Osmanlı Devleti’ndeki, Cebrail’den, Çanakkale Boğazı’nın, Samanyolu’nda, […]
“Türk Dünyası” Dergisinin İlk Sayıları E-Mağaza’da
/Kategori / Haber BelgeliğiTürk Dil Kurumu tarafından 1996 yılından beri yayımlanan dil ve edebiyat alanında makalelerin yer aldığı “Türk Dünyası” dergisinin şu an için ilk 6 sayısı e-mağaza üzerinden satışa sunuldu. Dergimizin öbür eski sayılarının da yakın bir zamanda e-mağaza üzerinden satışa sunulması hedefleniyor. Dergimizi %40 indirimle satın alabilirsiniz. https://emagaza-tdk.ayk.gov.tr/index?keyword=Türk+Dünyası+Dil+ve+Edebiyat+Dergisi
Küçük Ünlü Uyumu
/Kategori / Yazım KurallarıBir kelimede düz ünlüden sonra düz (a, e, ı, i), yuvarlak ünlüden sonra yuvarlak dar (u, ü) veya düz geniş (a, e) ünlüler bulunur: anlaşmalı, bilek, çilek, ısırmak, ılıklaşmak, kayıkçı, seslenmek, yeşil; boyunduruk, börekçi, çocuk, güreşmek, ocakçı, odun, özlemek, sürmek, vurmak, yoklamak, yorgunluk, yumurta, yüreksiz vb. Küçük ünlü uyumuna aykırı Türkçe kelimeler de vardır: avuç, […]
Mastarlara Gelen Eklerin Yazılışı
/Kategori / Yazım KurallarıMastarlara Gelen Eklerin Yazılışı -ma / -me ile biten mastarlardan sonra -a / -e, -ı / -i eklerinden biri geldiğinde araya y koruyucu ünsüzü girer: çalışma-y-a, darılma-y-ı, kalaylama-y-a, okuma-y-a; görme-y-i, gülme-y-i, sevme-y-e, silme-y-i vb.
Noktalama İşaretleri (Açıklamalar)
/Kategori / Yazım KurallarıDuygu ve düşünceleri daha açık ifade etmek, cümlenin yapısını ve duraklama noktalarını belirlemek, okumayı ve anlamayı kolaylaştırmak, sözün vurgu ve ton gibi özelliklerini belirtmek üzere noktalama işaretleri kullanılır. Noktalama işaretlerinden nokta, virgül, noktalı virgül, iki nokta, üç nokta, soru, ünlem, tırnak, ayraç ve kesme işaretleri ait oldukları kelimelere bitişik olarak yazılır […]
Türk Dünyası 46
/Kategori / Süreli YayınlarımızTÜRK DÜNYASI Dil ve Edebiyat Dergisi TURKISH WORLD Journal of Language and Literature ISSN: 1301-0077 / e- ISSN: 2651-5091 Sayı/Issue 46 (Güz/Autumn 2018) Âdem AYDEMİR………..Divanü Lûgati’t-Türk’te Anlamı Problemli Bazı Cümleler ve Sözcükler / Some Problematic Words and Sentences in Terms […]
Noktalama ve Diğer İşaretler
/Kategori / Yazım Kuralları. nokta , virgül ; noktalı virgül … üç nokta ? soru ! ünlem – uzun çizgi ‟ ˮ tırnak ‛ ’ tek tırnak “ denden ( ) ayraç [ ] köşeli ayraç { } kaşlı ayraç ‘ kesme ^ düzeltme (şapka) işareti + toplama işareti, artı – çıkarma işareti, eksi, kısa çizgi x ve […]
Pekiştirmeli Sözlerin Yazılışı
/Kategori / Yazım KurallarıPekiştirmeli Sözlerin Yazılışı Sıfat veya zarf görevindeki pekiştirmeli sözler bitişik yazılır: apaçık, apak, büsbütün, çepeçevre, çırılçıplak, dümdüz, düpedüz, gömgök, güpegündüz, kapkara, kupkuru, masmavi, mosmor, paramparça, sapasağlam, sapsarı, sırılsıklam, sırsıklam, sipsivri, yemyeşil vb.
Sayıların Yazılışı
/Kategori / Yazım Kuralları1. Sayılar harflerle de yazılabilir: bin yıldan beri, on dört gün, haftanın beşinci günü, üç ayda bir, yüz soru, iki hafta sonra, üçüncü sınıf vb. Buna karşılık saat, para tutarı, ölçü, istatistik verilere ilişkin sayılarda rakam kullanılır: 17.30’da, 11.00’de, 1.500.000 lira, 25 kilogram, 150 kilometre, 15 metre kumaş, 1.250.000 kişi vb. Saatler ve dakikalar metin […]
Yeni Yayın: “Türkçede Noktalama: Sorunlar-Çözümler-Teklifler”
/Kategori / Haber BelgeliğiFaysal Okan ATASOY tarafından hazırlanan Türkçede Noktalama: Sorunlar-Çözümler-Teklifler adlı eser, Türk Dil Kurumunun 1274. yayını olarak 2018 yılında okurla buluştu. Noktalama işaretleri, anlatılmak istenen düşüncelerin, paylaşılmak istenen duyguların yazıya aktarılmasında yazana; yazılanları doğru okuma, seslendirme ve anlamada okuyana kılavuzluk eden yol işaretleridir. Noktalama işaretlerinin nerede ve niçin kullanılacağını gösteren kuralların etraflıca olması, […]
Ses, Harf ve Alfabe
/Kategori / Yazım KurallarıAkciğerlerden gelen havanın ses yolunda oluşturduğu titreşime ses denir. Ses, dilin işlevli en küçük birimidir. Harf ise sesin yazıdaki karşılığıdır. Bir dildeki harflerin belirli bir sıraya dizilmiş bütününe alfabe denir. Türk alfabesi, Latin harfleri esas alınarak 1.XI.1928 gün ve 1353 sayılı “Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkında Kanun” ile kabul edilmiştir. Bu Kanun’a göre […]
“Ahmet Midhat Efendi Bütün Eserleri: Süleyman Muslî”nin 2. baskısı yapıldı.
/Kategori / Haber BelgeliğiEser, XIX. yüzyılın önde gelen romancılarından birisi olan Ahmet Midhat Efendi’nin Süleyman Muslî adlı romanının Latin harflerine aktarımını içermektedir. İlk baskısı 2000 yılında gerçekleştirilen eserin ikinci baskısı 2018 yılında yapılmıştır. Romanın birinci bölümünde tarihî romanların hususiyetlerine dair genel bilgilere yer verilmiş, 12 ve 13. yüzyıllarda Avrupalıların Kudüs’ü fethetmek için gerçekleştirdikleri Haçlı Seferleri’ne […]
“Ahmet Midhat Efendi Bütün Eserleri: Cinli Han”ın 2. baskısı yapıldı.
/Kategori / Haber BelgeliğiEser, XIX. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Batı etkisinde değişmeye başlayan edebiyatımızın önde gelen isimlerinden birisi olan Ahmet Midhat Efendi’nin Cinli Han adlı romanının Latin harflerine aktarımını içermektedir. İlk baskısı 2000 yılında gerçekleştirilen eserin ikinci baskısı 2018 yılında yapılmıştır. Ahmet Midhat Efendi, bir cuma günü Beykoz’a giderken bir dostundan işittiği kendince garip bulduğu […]
Yeni Yayın: “Altun Yaruk Sudur IV. Tegzinç (Karşılaştırmalı Metin Yayını)”
/Kategori / Haber BelgeliğiAltun Yaruk Sudur IV. Tegzinç (Karşılaştırmalı Metin Yayını), Türk Dil Kurumunun Eski Uygurca üzerine başlattığı “Eski Uygurca Kütüphanesi” adlı dizinin 8. kitabıdır. Ayrıca Eski Uygur döneminin dinî ve felsefi yönünden zengin eserlerinden biri Altun Yarık Sūtra’nın 6. bölümünü içine alan IV. kitaptır. Hacer TOKYÜREK tarafından hazırlanan bu eser, Türk Dil Kurumunun 1268. […]
Simgeler
/Kategori / Yazım Kuralları1. Elementlerin simgeleri, uluslararası biçimleriyle kullanılır: C (karbon), Ca (kalsiyum), Fe (demir) vb. 2. Ekler elementlerin simgelerine değil adlarına getirilir: Au’ya değil altına, Fe’ye değil demire vb.
Soru Eki mı, mi, mu, mü’nün Yazılışı
/Kategori / Yazım KurallarıSoru Eki mı / mi / mu / mü’nün Yazılışı Bu ek gelenekleşmiş olarak ayrı yazılır ve kendisinden önceki kelimenin son ünlüsüne bağlı olarak ünlü uyumlarına uyar: Kaldı mı? Sen de mi geldin? Olur mu? İnsanlık öldü mü? Soru ekinden sonra gelen ekler, bu eke bitişik olarak yazılır: Verecek misin? Okuyor muyuz? Çocuk muyum? […]
Uzun Ünlü
/Kategori / Yazım KurallarıKökeni Türkçe olan kelimelerde bugün uzun ünlü yoktur. Uzun ünlü, Arapça ve Farsçadan Türkçeye giren kelimelerde görülür: adalet (ada:let), beraber (bera:ber), ifade (ifa:de), kaide (ka:ide), numune (numu:ne), sade (sa:de), şair (şa:ir) vb. Ancak bu uzun ünlüler yazıda herhangi bir işaretle gösterilmez.
Yeni Yayın: “Behcetü’l-Hadâik fî Mev‘izati’l-Halâik”
/Kategori / Haber BelgeliğiH. 703/ M. 1303 tarihli istinsah (yazılış) kaydıyla Eski Türkçe yazı dilinin etkisi altında gelişerek bir yazı dili hâline gelmeye başlayan Oğuz Lehçesinin ilk eserlerinden kabul edilen ve Mustafa CANPOLAT tarafından yayıma hazırlanan Behcetü’l-Hadâik fî Mev‘izati’l-Halâik, Türk Dil Kurumunun 1279. yayını olarak okurla buluştu. Behcetü’l-Hadâik’te İslam dininin affediciliği, hoşgörüsü, her ne olursa […]
Ünlü Daralması
/Kategori / Yazım KurallarıTürkçede a, e ünlüleri ile biten fiillerin şimdiki zaman çekiminde, söyleyişte de yazımda da a ünlüsü ı, u; e ünlüsü i, ü olur: başlıyor (<başla-yor), oynuyor (<oyna-yor), doymuyor (<doyma-yor), izliyor (<izle-yor), diyor (<de-yor), gelmiyor (<gelme-yor), gözlüyor (<gözle-yor) vb. Birden çok heceli ve a, e ünlüleri ile biten fiiller, ünlüyle başlayan ek aldıklarında bu fiillerdeki a, […]
Ünlü Düşmesi
/Kategori / Yazım Kuralları1. İki heceli bazı kelimeler ünlüyle başlayan bir ek aldıklarında ikinci hecelerindeki dar ünlüler düşer: ağız / ağzı, alın / alnı, bağır / bağrım, beniz / benzi, beyin / beynimiz, boyun / boynu, böğür / böğrüm, burun / burnu, geniz / genzi, göğüs / göğsün, gönül / gönlünüz, karın / karnı, oğul / oğlu; çevir- […]
Yeni Yayın: KEŞFÜ’L-HÜDÂ (Doğu Türkçesiyle Yazılmış Bir Kaside-i Bürde Şerhi)
/Kategori / Haber BelgeliğiHüseyn-i Hârezmî tarafından 1431 yılında kaleme alınan, dil özellikleri açısından Karahanlı Türkçesinden Çağataycaya geçiş özellikleri gösteren ve Bilal Erdem DAĞISTANLIOĞLU tarafından yayıma hazırlanan Keşfü’l-Hüdâ, Türk Dil Kurumunun 1277. yayını olarak okurla buluştu. Keşfü’l-Hüdâ, Doğu Türkçesiyle yazılmış bir “Kaside-i Bürde” şerhidir. “Kaside-i Bürde”, ilk olarak Ka’b bin Züheyr’in kaleminden çıkmıştır. Hz. Muhammed’in hediye olarak hırkasını vermesi […]
Yeni Yayın: A. Dilâçar Dil Yazıları
/Kategori / Haber BelgeliğiTürk Dil Kurumu Garp Dilleri Başuzmanı A. DİLÂÇAR’ın Türk Dil Kurumunda uzman olarak çalıştığı uzun yıllar boyunca yaptığı çalışmalardan on iki tanesi Kurum kütüphanesinde etüt olarak kayıtlıdır. Bu etütlerden her biri dörtle kırk sayfa arasında değişmekte ve farklı konuları kapsamaktadır. Dil Yazıları adlı eser; ön söz, etütler ve kaynaklar olmak üzere […]
“Ahmet Midhat Efendi Bütün Eserleri: Çengi”nin 2. baskısı yapıldı.
/Kategori / Haber BelgeliğiEser, XIX. yüzyılın önde gelen romancılarından birisi olan Ahmet Midhat Efendi’nin Çengi adlı romanının Latin harflerine aktarımını içermektedir. Birinci baskısı 2000 yılında yapılan eserin ikinci baskısı 2018 yılında gerçekleştirilmiştir. Tanzimat edebiyatının özelliklerine uygun olarak eserler veren Ahmet Midhat Efendi, eserlerinde dönemine göre sade bir dil kullanmış ve edebiyatı halka sevdirmeyi amaç edinmiştir. Ahmet Midhat Efendi’nin Çengi romanı; […]
Ünsüz Türemesi
/Kategori / Yazım KurallarıArapçadan dilimize giren ve özgün biçimlerinde sonunda ikiz ünsüz bulunan kelimeler Türkçede tek ünsüzle kullanılır. Bu kelimeler ünlüyle başlayan ek veya yardımcı fiille kullanıldıklarında sondaki ünsüz ikizleşir: hak (hakkı), his (hissi), ret (reddi), şer (şerri), tıp (tıbbı), zam (zammı), zan (zannı); af (affetmek), his (hissetmek) vb.
Ünsüz Uyumu
/Kategori / Yazım KurallarıDilimizde sert ünsüzle biten kelimeler sert ünsüzle başlayan ekler alır: aç-tı, aş-çı, bak-tım, bas-kı, çiçek-ten, düş-kün, geç-tim, ipek-çi, seç-kin, seç-ti, süt-çü vb. Yumuşak ünsüzle biten kelimeler ise yumuşak ünsüzle başlayan ekler alır: al-dı, an-dı, bil-gi, del-gi, göz-cü, ver-di, yol-da vb.
“Ahmet Midhat Efendi Bütün Eserleri: Kafkas”ın 2. baskısı yapıldı.
/Kategori / Haber BelgeliğiEser, XIX. yüzyılın önde gelen romancılarından birisi olan Ahmet Midhat Efendi’nin Kafkas adlı romanının Latin harflerine aktarımını içermektedir. Birinci baskısı 2000 yılında yapılan eserin ikinci baskısı 2018 yılında gerçekleştirilmiştir. Ahmet Midhat Efendi bu tarihî romanında Kafkas coğrafyasını konu alır. Romanın mukaddime bölümünde, bölge halkının son zamanlarda Rusya aleyhine giriştiği isyanın kendisinde uyandırdığı duygularla […]
Ünsüzlerin Nitelikleri
/Kategori / Yazım KurallarıSes yolunda bir engele çarparak çıkan seslere ünsüz denir. Dilimizde yirmi bir ünsüz vardır: b, c, ç, d, f, g, ğ, h, j, k, l, m, n, p, r, s, ş, t, v, y, z Ünsüzler ses tellerinin titreşime uğrayıp uğramamasına göre iki gruba ayrılır: 1. Ses tellerinin titreşmesiyle oluşan ünsüzlere yumuşak (ötümlü, tonlu) ünsüzler […]
Yabancı Özel Adların Yazılışı
/Kategori / Yazım KurallarıLatin Harflerini Kullanan Dillerdeki Özel Adlar 1. Latin harflerini kullanan dillerdeki özel adlar özgün biçimleriyle yazılır: Beethoven, Byron, Cervantes, Chopin, Eminescu, Grimm, Horatius, Molière, Puccini, Rousseau, Shakespeare; Bologna, Buenos Aires, Iorga, Ile-de-France, Karlovy Vary, Latium, Loire, Mann, New York, Nice, Rio de Janeiro, Vaasa, Wuppertal vb. Ancak Batı dillerinde kullanılan adların okunuşları ayraç içinde […]