Simgeler

1. Elementlerin simgeleri, uluslararası biçimleriyle kullanılır: C (karbon), Ca (kalsiyum), Fe (demir) vb. 2. Ekler elementlerin simgelerine değil adlarına getirilir: Au’ya değil altına, Fe’ye değil demire vb.

Soru Eki mı, mi, mu, mü’nün Yazılışı

  Soru Eki mı / mi / mu / mü’nün Yazılışı Bu ek gelenekleşmiş olarak ayrı yazılır ve kendisinden önceki kelimenin son ünlüsüne bağlı olarak ünlü uyumla­rına uyar: Kaldı mı? Sen de mi geldin? Olur mu? İnsanlık öldü mü? Soru ekinden sonra gelen ekler, bu eke bitişik olarak yazılır: Verecek misin? Okuyor muyuz? Çocuk muyum? […]

Uzun Ünlü

Kökeni Türkçe olan kelimelerde bugün uzun ünlü yoktur. Uzun ünlü, Arapça ve Farsçadan Türkçeye giren kelimelerde görülür: adalet (ada:let), beraber (bera:ber), ifade (ifa:de), kaide (ka:ide), numune (numu:ne), sade (sa:de), şair (şa:ir) vb. Ancak bu uzun ünlüler yazıda herhangi bir işaretle gösterilmez.

Yeni Yayın: “Behcetü’l-Hadâik fî Mev‘izati’l-Halâik”

        H. 703/ M. 1303 tarihli istinsah (yazılış) kaydıyla Eski Türkçe yazı dilinin etkisi altında gelişerek bir yazı dili hâline gelmeye başlayan Oğuz Lehçesinin ilk eserlerinden kabul edilen ve Mustafa CANPOLAT tarafından yayıma hazırlanan Behcetü’l-Hadâik fî Mev‘izati’l-Halâik, Türk Dil Kurumunun 1279. yayını olarak okurla buluştu.     Behcetü’l-Hadâik’te İslam dininin affediciliği, hoşgörüsü, her ne olursa […]

Ünlü Daralması

Türkçede a, e ünlüleri ile biten fiillerin şimdiki zaman çekiminde, söyleyişte de yazımda da a ünlüsü ı, u; e ünlüsü i, ü olur: başlıyor (<başla-yor), oynuyor (<oyna-yor), doymuyor (<doyma-yor), izliyor (<izle-yor), diyor (<de-yor), gelmiyor (<gelme-yor), gözlüyor (<gözle-yor) vb. Birden çok heceli ve a, e ünlüleri ile biten fiiller, ünlüyle başlayan ek aldıklarında bu fiillerdeki a, […]

Ünlü Düşmesi

1. İki heceli bazı kelimeler ünlüyle başlayan bir ek aldıklarında ikinci hecelerindeki dar ünlüler düşer: ağız / ağzı, alın / alnı, bağır / bağrım, beniz / benzi, beyin / beynimiz, boyun / boynu, böğür / böğrüm, burun / burnu, geniz / genzi, göğüs / göğsün, gönül / gönlünüz, karın / karnı, oğul / oğlu; çevir- […]

Yeni Yayın: KEŞFÜ’L-HÜDÂ (Doğu Türkçesiyle Yazılmış Bir Kaside-i Bürde Şerhi)

 Hüseyn-i Hârezmî tarafından 1431 yılında kaleme alınan, dil özellikleri açısından Karahanlı Türkçesinden Çağataycaya geçiş özellikleri gösteren ve Bilal Erdem DAĞISTANLIOĞLU tarafından yayıma hazırlanan Keşfü’l-Hüdâ, Türk Dil Kurumunun 1277. yayını olarak okurla buluştu.    Keşfü’l-Hüdâ, Doğu Türkçesiyle yazılmış bir “Kaside-i Bürde” şerhidir. “Kaside-i Bürde”, ilk olarak Ka’b bin Züheyr’in kaleminden çıkmıştır. Hz. Muhammed’in hediye olarak hırkasını vermesi […]

Yeni Yayın: A. Dilâçar Dil Yazıları

        Türk Dil Kurumu Garp Dilleri Başuzmanı A. DİLÂÇAR’ın Türk Dil Kurumunda uzman olarak çalıştığı uzun yıllar boyunca yaptığı çalışmalardan on iki tanesi Kurum kütüphanesinde etüt olarak kayıtlıdır. Bu etütlerden her biri dörtle kırk sayfa arasında değişmekte ve farklı konuları kapsamaktadır.     Dil Yazıları adlı eser; ön söz, etütler ve kaynaklar olmak üzere […]

“Ahmet Midhat Efendi Bütün Eserleri: Çengi”nin 2. baskısı yapıldı.

   Eser, XIX. yüzyılın önde gelen romancılarından birisi olan Ahmet Midhat Efendi’nin Çengi adlı romanının Latin harflerine aktarımını içermektedir.    Birinci baskısı 2000 yılında yapılan eserin ikinci baskısı 2018 yılında gerçekleştirilmiştir. Tanzimat edebiyatının özelliklerine uygun olarak eserler veren Ahmet Midhat Efendi, eserlerinde dönemine göre sade bir dil kullanmış ve edebiyatı halka sevdirmeyi amaç edinmiştir. Ahmet Midhat Efendi’nin Çengi romanı; […]

Ünsüz Türemesi

Arapçadan dilimize giren ve özgün biçimlerinde sonunda ikiz ünsüz bulunan kelimeler Türkçede tek ünsüzle kullanılır. Bu kelimeler ünlüyle başlayan ek veya yardımcı fiille kullanıldıklarında sondaki ünsüz ikizleşir: hak (hakkı), his (hissi), ret (reddi), şer (şerri), tıp (tıbbı), zam (zammı), zan (zannı); af (affetmek), his (hissetmek) vb.

Ünsüz Uyumu

Dilimizde sert ünsüzle biten kelimeler sert ünsüzle başlayan ekler alır: aç-tı, aş-çı, bak-tım, bas-kı, çiçek-ten, düş-kün, geç-tim, ipek-çi, seç-kin, seç-ti, süt-çü vb. Yumuşak ünsüzle biten kelimeler ise yumuşak ünsüzle başlayan ekler alır: al-dı, an-dı, bil-gi, del-gi, göz-cü, ver-di, yol-da vb.

“Ahmet Midhat Efendi Bütün Eserleri: Kafkas”ın 2. baskısı yapıldı.

    Eser, XIX. yüzyılın önde gelen romancılarından birisi olan Ahmet Midhat Efendi’nin Kafkas adlı romanının Latin harflerine aktarımını içermektedir.     Birinci baskısı 2000 yılında yapılan eserin ikinci baskısı 2018 yılında gerçekleştirilmiştir. Ahmet Midhat Efendi bu tarihî romanında Kafkas coğrafyasını konu alır. Romanın mukaddime bölümünde, bölge halkının son zamanlarda Rusya aleyhine giriştiği isyanın kendisinde uyandırdığı duygularla […]

Ünsüzlerin Nitelikleri

Ses yolunda bir engele çarparak çıkan seslere ünsüz denir. Dilimizde yirmi bir ünsüz vardır: b, c, ç, d, f, g, ğ, h, j, k, l, m, n, p, r, s, ş, t, v, y, z Ünsüzler ses tellerinin titreşime uğrayıp uğramamasına göre iki gruba ayrılır: 1. Ses tellerinin titreşmesiyle oluşan ünsüzlere yumuşak (ötümlü, tonlu) ün­süzler […]

Yabancı Özel Adların Yazılışı

       Latin Harflerini Kullanan Dillerdeki Özel Adlar 1. Latin harflerini kullanan dillerdeki özel adlar özgün biçimleriyle yazılır: Beethoven, Byron, Cervantes, Chopin, Eminescu, Grimm, Horatius, Molière, Puccini, Rousseau, Shakespeare; Bologna, Buenos Aires, Iorga, Ile-de-France, Karlovy Vary, Latium, Loire, Mann, New York, Nice, Rio de Janeiro, Vaasa, Wuppertal vb. Ancak Batı dillerinde kullanılan adların okunuşları ayraç içinde […]

“Ahmet Midhat Efendi Bütün Eserleri: Diplomalı Kız”ın 2. baskısı yapıldı.

   Eser, XIX. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Batı etkisinde gelişmeye başlayan Türk edebiyatının önde gelen isimlerinden birisi olan Ahmet Midhat Efendi’nin Diplomalı Kız adlı romanının Latin harflerine aktarımını içermektedir.     İlk baskısı 2003 yılından yapılan eserin ikinci baskısı 2018 yılında gerçekleştirilmiştir. Ahmet Mithat, Diplomalı Kız romanının “İfade” başlıklı bölümünde, bu romanı Dik May namında bir muharririn Levant Heraldgazetesindeki bir […]

“Yer Adlarımızın Dili”nin 2. baskısı yapıldı.

    İlk baskısı 2010 yılında yapılan Yer Adlarımızın Dili, Fransızcada “toponymie”, Türkçede “yer adları bilgisi” adı verilen dil bilgisi koluna ait bir eserdir. Anadolu’nun anlam ve yazılış bakımından her zaman ilgi uyandıran yer adlarından örnekler verilen eserde; Alpullu, Balıklava, Balkan, Çanakkale, Çevlik, Düden, Edincik, Ezine, Keçiborlu, Suğla, Ozan ve Sökü gibi birçok yer adının kökenleri […]

“Doğumunun 80. Yılında Sezai Karakoç’un Şiiri Özel Sayı”nın 2. baskısı yapıldı.

    Ekim 1951’den beri yayın hayatında olan Türkçenin en uzun soluklu dergisi Türk Dili’nin Aralık 2013’te yayımlanan Doğumunun 80. Yılında Sezai Karakoç’un Şiiri Özel Sayı’sının 2. baskısı yapıldı.     Türk Dil Kurumunun aylık dil ve edebiyat dergisi Türk Dili bazı aylarda özel sayı adıyla çıkmıştır. Bu özel sayıların bazıları da Türk dili ve edebiyatının gelişmesine hizmet etmiş […]

“Kitâb-ı Gunya”nın 2. baskısı yapıldı.

    Muzaffer AKKUŞ tarafından hazırlanan ve ilk baskısı 1995 yılında yapılan Kitâb-ı Gunya’nın ikinci baskısı 2018 yılında yapıldı.     “Giriş”, “İnceleme”, “Metin”, “İndeks” ve “Tıpkıbasım” bölümlerinden oluşan Kitâb-ı Gunya, XIV. yüzyıl ortasına ait bir eser olmasına rağmen imla bakımından Uygur yazı dilinden gelen birtakım özelliklerle Arap ve Fars yazı dili geleneğinden gelme yazılış hususiyetlerini bir […]

Türk Dili Ocak 2019

              TÜRK DİLİ Dil ve Edebiyat Dergisi Cilt: CXVI Sayı: 805 Ocak 2019 Türk Dil Kurumu Adına  Sahibi ve Genel Yayın Yönetmeni Prof. Dr. Gürer GÜLSEVİN Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Doç. Dr. Bilal ÇAKICI         İÇİNDEKİLER Serdar Karaca • Kısaltmalar I: Kısaltma Yapma Yolları Havvanur Közoğlu […]

Belleten 2018\2

  BELLETEN Türk Dili Araştırmaları Yıllığı BELLETEN Yearbook of Turkic Studies ISSN: 0564-5050 / e-ISSN: 2651-5113 Yıl: 2018 – Cilt / Volume 66, Sayı/Issue 2 Önceki sayılar – Previous issues                        Sunuş İÇİNDEKİLER   Alimcan İNAYET – Uygur Atasözleri ve Deyimlerinde Geçen Çince Alıntılar Üzerine. On Chinese Loan Words Which […]

Türk Dil Kurumu TÜYAP Çukurova Kitap Fuarı’nda

   12. TÜYAP Çukurova Kitap Fuarı başladı.    5-13 Ocak 2019’da kitapseverleri ağırlayacak olan fuara, Türk Dil Kurumu %50 indirimle satışa sunduğu geniş yayın yelpazesiyle katılıyor. Bütün kitap dostlarıyla sergiliğimizde buluşmak bizleri mutlu edecektir.    Yer: TÜYAP Adana Uluslararası Fuar ve Kongre Merkezi, Çukurova, Adana.

Yeni Yayın: Tuva Türkçesi Grameri

                     Bu çalışma, Günümüz Tuva Türkçesi, Giriş-Dil Özellikleri-Metinler-Söz Dizini başlıklı doktora çalışmasının baskıya hazırlanmış şeklidir. “Giriş” bölümünde, Tuva Cumhuriyeti, Tuva Türkleri, Tuva kavim adı, Tuva Türklerinin tarihi, din ve inanışlarıyla ilgili kısa bilgiler verilmiştir. Tuva Türkçesinin öbür Türk lehçeleri arasındaki yeri, kullanılan alfabeler ve edebî dil olma süreci, […]

Burs Sonuç Duyurusu (Lisans ve Lisansüstü)

Lisans Bursu Sonuç Duyurusu Lisansüstü Bursları Sonuçları  

Veda Ziyareti: Prof. Dr. Derya Örs

   Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanı Prof. Dr. Derya ÖRS Kurumumuza veda ziyaretinde bulundu.     2012-2018 yıllarında Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanlığı vazifesini yürüten Prof. Dr. Derya ÖRS, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Tahran Büyükelçisi olarak atandı. Toplantıda bir veda konuşması yapan Prof. Dr. Derya ÖRS, Kurumumuz çalışanlarına teşekkür etti.   […]

Türk Dili Aralık 2018

              TÜRK DİLİ Dil ve Edebiyat Dergisi Cilt: CXV Sayı: 804 Aralık 2018 Türk Dil Kurumu Adına  Sahibi ve Genel Yayın Yönetmeni Prof. Dr. Gürer GÜLSEVİN Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Doç. Dr. Bilal ÇAKICI         İÇİNDEKİLER Gazel   Zeynep KORKMAZ • Ses Bilgisi Özelliklerinin Dilimizin Estetik […]

Yeni Yayın: 2017 Türk Dili Yılı Armağan Kitabı

                           2017 yılı, Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip ERDOĞAN’ın yüksek himayeleri ile Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu ve Türk Dil Kurumunun öncülüğünde “Türk Dili Yılı” ilan edildi. Türk Dil Kurumu, kamu kurum ve kuruluşları başta olmak üzere, özel sektör, sivil toplum kuruluşları […]

Dilimiz Kimliğimizdir Konferansı: Ankara

    2017 Türk Dili Yılı çerçevesinde yurdumuzun farklı şehirlerinde düzenlenen “Dilimiz Kimliğimizdir” konferansları devam ediyor. Bu çerçevede, Türk Dil Kurumu Uzmanı Belgin Tezcan AKSU, Hacı Bayram-ı Veli Yurdunda (Altındağ) bir konferans verdi.

“Yayın Tarama Bulgularını Değerlendirme Toplantısı” yapıldı.

    2017 yılının Eylül ayında Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) ile Kurumumuz arasında “Radyo ve Televizyonlarda Doğru, Güzel ve Anlaşılır Türkçe Kullanımının Yaygınlaştırılmasına Yönelik İş Birliği Anlaşması” imzalanmıştı. Bu Anlaşma ile Kurumumuz uzmanları 685 saat televizyon ve 242 saat radyo yayınını “yazım yanlışları, yabancı kelimelere özenme, söyleyiş yanlışları, müstehcen, kaba argo sözler ile […]

Dilimiz Kimliğimizdir Konferansı: Ankara

   2017 Türk Dili Yılı çerçevesinde yurdumuzun farklı şehirlerinde düzenlenen “Dilimiz Kimliğimizdir” konferansları devam ediyor. Bu seferki konferansı Türk Dil Kurumu Uzman Yardımcısı Mustafa TIZLAK, Yunus Emre Erkek Öğrenci Yurdunda (Altındağ) verdi.

Misafirimiz: Prof. Dr. Nabi AVCI

Eski Millî Eğitim Bakanı Prof. Dr. Nabi AVCI Kurumumuzu ziyaret etti.