26 Eylül Dil Bayramı’nın 91. yıl dönümü Türk Dil Kurumu, Türk Devletleri Teşkilatı ve Azerbaycan Millî İlimler Akademisinin iş birliğince Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılında kurucu ve koruyucu genel başkanımız Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK ve Azerbaycan halkının umumi lideri Haydar ALİYEV’in doğumunun 100. yılı anısına 26 Eylül 2023 tarihinde 2023 yılı Türk Dünyası Kültür Başkenti Şuşa’nın bulunduğu Azerbaycan’da düzenlenen “Dilde, Fikirde, İşte Birlik Türk Dünyası Edebiyat (Şiir) Ödülleri” ve “Uluslararası Oğuz Türkçesi Konferansı” adlı etkinliklerle kutlandı.
Etkinlikler, Bakü Türk Şehitliği ve Anıtı ile Haydar Aliyev’in Anıt Mezarı’nın ziyaretiyle başladı.
Ziyaretlerin ardından “Dilde, Fikirde, İşte Birlik Türk Dünyası Edebiyat (Şiir) Ödülleri”nin Azerbaycan Millî İlimler Akademisinde yapılan açılış törenine geçildi.
Programa; Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanı BE Prof. Dr. Derya ÖRS ve Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Osman MERT’in yanı sıra Azerbaycan Millî İlimler Akademisi Başkanı Prof. Dr. İsa HABİBBEYLİ, Azerbaycan Atatürk Merkezi Direktörü Prof. Dr. Nizami CAFEROV, Bakü Kültür ve Tanıtma Müşaviri Prof. Dr. Muhittin MACİT, Türk Devletleri Teşkilatına üye ülkelerin Bakü Büyükelçiliği temsilcileri, Uluslararası Türk Kültürü ve Mirası Vakfının temsilcisi, Türk dünyası ülkelerinin Azerbaycan’da görev yapan kültür ataşeleri, Yunus Emre Enstitüsü, TÜRKSOY, TİKA ve Maarif Vakfının temsilcileri ile çok sayıda davetli katıldı.
Ödül töreninin açış konuşmasını Azerbaycan Millî İlimler Akademisi Başkanı Prof. Dr. İsa HABİBBEYLİ gerçekleştirdi. Prof. Dr. HABİBBEYLİ konuşmasına böyle bir programa ev sahipliği yapmaktan duyduğu memnuniyeti dile getirerek başladı. Hem Türkiye Cumhuriyeti hem Azerbaycan Cumhuriyeti için çok kıymetli bir tarihte çok önemli bir mekânda bulunduklarından bahseden HABİBBEYLİ, “Dil Bayramı’nı burada kutlamak bizim için şeref verici bir husustur.” diyerek aynı coşku ve sevgiyi bütün Türk dünyasının hissetmesini arzu ettiğini belirtti. Prof. Dr. İsa HABİBBEYLİ, BE Prof. Dr. Derya ÖRS ve Prof. Dr. Osman MERT’e hediye takdiminde bulunarak konuşmasını tamamladı.
Programın protokol konuşmaları Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanı BE Prof. Dr. Derya ÖRS ve Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Osman MERT tarafından yapıldı.
BE Prof. Dr. Derya ÖRS konuşmasında, Bakü 1. Türkoloji Kurultayı’nın düzenlendiği salonda misafirlere hitap etmekten duyduğu memnuniyeti ifade etti. BE ÖRS, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100. yıl dönümü ve büyük devlet adamı Haydar ALİYEV’in doğumunun 100. yıl dönümünün yaşandığı bu tarihlerde bir arada olmanın mutluluk ve coşku verici olduğunu vurguladı. Bilimin, kültürün ve sanatın siyasete yön veren önemli alanlardan olduğunu, dolayısıyla bu programın çok kıymetli olduğunu kaydeden Prof. Dr. ÖRS, binlerce yıllık birikimimiz olan kültür ve medeniyetimizi tanıtmak ve yaymak için Türk dilini etkin bir biçimde kullanmamız gerektiğini aktardı.
BE Prof. Dr. Derya ÖRS, Kültür ve Turizm Bakanı Sayın Mehmet Nuri ERSOY’un tebrik mesajlarını ilettikten sonra Azerbaycan Millî İlimler Akademisi Başkanı ve Türk Dil Kurumu Başkanı ile programın hazırlanmasında emeği geçen herkese teşekkürlerini sundu.
Prof. Dr. Osman MERT ise konuşmasında, Türkiye Cumhuriyeti ve Azerbaycan Cumhuriyeti’nin güzide iki Kurumunun düzenlediği bu anlamlı programda olmaktan gurur duyduğunu söyledi. Prof. Dr. MERT, Türk Dil Kurumunun amaç ve ilkeleri ile çalışmaları hakkında bilgiler vererek Kurumun Dil Bayramı geleneğini kuruluşundan bu yana yaşattığını dile getirdi.
Yaptığı konuşmada Türklerin yayıldığı geniş coğrafya üzerinde de duran MERT, Türk dünyasının birliğinden bahsetti. Bu bağlamda Türk Devletleri Teşkilatının önemli bir çatı olduğunu belirten Prof. Dr. Osman MERT, coğrafyamızın ve kültürümüzün bilincinde olmamız gerektiğinin altını çizdi. Başkan MERT, Göktürk Yazıtlarındaki “Üze Tengri basmasar, asra yir telinmeser Türk bodun; ilingin, törüngin kim artatı udaçı erti. Türk bodun ertin ökün!” kutlu çağrının bugün dahi Oğuz’uyla, Kıpçak’ıyla 12 milyon kilometrekareye yayılmış olan milletimiz için canlılığını koruduğunu ifade etti. Prof. Dr. MERT ayrıca, İkinci Bakü Türkoloji Kurultayı’nın 2026 yılında bu salonda yapılacağının müjdesini verdi.
Protokol konuşmalarının sonrasında bu yıl ikinci kez verilen “Dilde, Fikirde, İşte Birlik Türk Dünyası Edebiyat (Şiir) Ödülleri”nin takdim töreni başladı. Ödüller; Azerbaycan’dan Sabir RÜSTEMHANLI, Kazakistan’dan Galym ZHAILYBAY, Kırgızistan’dan Egemberdieva Aida ABDİCAPAROVNA, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nden Oktay ÖKSÜZOĞLU ve Özbekistan’dan Ulugbek KHAMDAMOV’a sunuldu.
Açılış programı ve ödül töreninin ardından Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Osman MERT ve Azerbaycan Millî İlimler Akademisi Başkanı Prof. Dr. İsa HABİBBEYLİ’nin yönetiminde Azerbaycan Millî İlimler Akademisi Merkezi İlmî Kütüphanesi’nde yapılan “Uluslararası Oğuz Türkçesi Konferansı”na geçildi.
Konferansta Türk Dil Kurumu Bilim Kurulu Üyelerinden Prof. Dr. Ahmet KARADOĞAN 11-13. Yüzyıl Selçuklu Coğrafyası Türkçenin Durumu, Prof. Dr. Gülden SAĞOL YÜKSEKKAYA “Oğuz” ve “Oğul”un Köken Birliği, Azerbaycan Atatürk Merkezi Direktörü Prof. Dr. Nizami CAFEROV Türk Dilləri Ailəsində Oğuz Qrupu Türk Dillərinin Yeri, Azerbaycan Millî İlimler Akademisinden Nesimi Dilçilik Enstitüsü Başdirektörü Prof. Dr. Nadir MEMMEDLİ ise Azərbaycan’dan Oğuz Qrupu Türk Dillərinin TədqiqiƏnənəsi və Qarşıda Duran Vəzifələr adlı bildirileriyle yer aldı.
Konferans, katılım belgeleri ve Kurum yayınlarının takdimi ile sona erdi.
