17. Yüzyıl Türkçesi ve Söz Varlığı okuyucuyla buluştu
Prof. Dr. Mertol Tulum’un hazırladığı ve Meninski’nin Thesaurus’u ile Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’ne ve başka metinlerden derlenmiş verilere göre 17. yüzyıl İstanbul Türkçesinde sesler ve ses benzeşmeleri üzerine bir inceleme olan Meninski’nin Thesaurus’u ve XVII. Yüzyıl İstanbul Türkçesi Birinci Kitap yayımlandı.
Sözlüğün malzemesinin kaynağını 17. yüzyılın büyük dil bilimcisi Meninski’nin, Türkçenin o yüzyılda sahip olduğu söz varlığını topluca sunan Thesaurus adlı eseri oluşturuyor. Dört ciltlik bu eser sonraki iki yüzyıl içinde yayımlanmış sözlüklere kaynaklık etmiş olmasına karşın bu çapta bir malzemeyi değerlendirmeye bugüne kadar kimse cesaret edememiştir. Bu hazineyi okuyucularına sunan Prof. Dr. Mertol Tulum çalışmayla ilgili şunları söylüyor: “Meninski’nin Thesaurus (Hazine)’si benim için gerçek bir hazinenin keşfi oldu. Yaptığım ön çalışmalar sırasında, eski metinlerde karşılaşılan, ancak bilinen kaynaklarda bulunmayan nice kelimenin, nice anlamın bu sözlükte yer aldığını gördüm. Bir yandan XV-XVIII. yüzyılları içine alan bir dönemin metinleri üzerinde yapılacak anlama çalışmaları açısından güvenilir bir yol gösterici olma değeri taşıyan, öte yandan da yayımlanmış metinlerin anlamca yeniden değerlendirilmesi için güvenilir bir kaynak olan bu hazineyi ortaya çıkarmak amacıyla 1987 yılında çalışmaya başladım. Araya giren engellerle zaman zaman kesintiye uğramış olsa da bu çalışmam yaklaşık yirmi yıl sürdü.”
Türk Dil Kurumu yayınlarının 1036. kitabı olan bu büyük esere, Türk Dil Kurumu satış birimlerinden veya Genel Ağ sayfamızdaki “Türk Dil Kurumu Yayınları Sanal Mağaza” bölümünden ulaşabilirsiniz.
